|
|
|
Interneten eskolan gertatutako jazarpenari aurre egiteko informazio
ugari aurki dezakezu. Jazarpenak jasaten dituztenentzako, haien
gurasoentzako, irakasleentzako edo eskolentzako informazio anitz
dago. Honelakoetan egin behar dena eta egiten dena, biktimari laguntzea
eta eskolan jazarpena ezabatzeko eta aurretik joateko politikak
ezartzea izaten da. Haur orok du eskola-ingurune segurua izateko
eskubidea. Eta eskolan jazarpenik ez dagoenean, guztien, irakasle
zein ikasleen, onerako izaten da.
Internetek badu beste alde bat, jazarpenari dagokionez. Jazarleak
ez daude geldirik eta Interneten bidez zein informazioko teknologiek
ematen dituzten beste bide batzuen bidez jazar daitekeela konturatu
dira, esaterako, posta elektronikoaren eta mezu laburren (telefono
mugikorren bitartez bidaltzen diren testu-mezuak) zerbitzuen bidez.
Jarraian, jazarpen-mota bi hauei buruzko informazioa aurkituko duzu.
|
|
Zer den jazarpena
Argi eta garbi uler dadin, jazarpenaz ari garenean, zera esan nahi
dugu:
'Jazarpena bortxakeria egintza sistematiko, psikologiko, fisiko
edo sexuala da, ikasle batek edo ikasle-talde batek (honezkero)
bere burua babesteko aukerarik ez duen ikaskide bati edo batzuei
egiten dietena.'
Jazarpena, beraz ez da iseka egitea. Iseken bidez, bi aldeak berdinak
dira eta hazkuntzaren zati dira. Lehenengo, zuri egiten dizute iseka,
eta gero, zuk egiten diezu beste batzuei. Jazarpena egiturazkoa
da eta haurrak etsiarazten ditu. Batzuetan honek zoritxarreko ondorioak
izaten ditu haiengan, eta beraien buruak hiltzen dituzte. Egiturazko
arazoa izateak benetako politikak eskatzen ditu. Aste beteko egitasmo
batek edo eskolaz kanpoko jarduera batek ez dute arazoa konponduko.
Jazarpena mundu osoko gertakaria da. Europako iparraldean, erdialdean
eta hegoaldeak egindako ikerketek ezagutzera eman dutenez, jazarpenaren
hedapena eta modua zerikusi txikia dute kulturarekin. Haurrak itxuraz
haurrak dira eta modu berean jokatzen dute edonon. Munduaren beste
aldean, Japonian, hain zuzen, kulturaren eragina gehigarrizkoa da.
Eskolako errendimenduaren presioa dela eta, jazarpenaren eraginez
beraien burua hiltzen duten ikasle-kopurua arras handia da. Gainerakoan,
aurreko definizioa ere baliozkoa da.
|
|
 |
Interneteko informazioa
Interneten eskolako jazarpenari aurre egiteko moduari buruzko informazio
ugari, agian gehiegi, aurki dezakezu. Yahoo bezalako bilaketa-programa
batean "Jazarpena" hitzaren bila bazabiltza, hitz hori agertzen
den 107.000 web gune aurkituko dituzu. Bilaketa biribiltzeko, "eskola"
hitza idatz dezakezu, eta orduan, 242 web gune aurkituko dituzu. Altavista
delakoarekin 63.970 eta 365 izango lirateke hurrenez hurren. ....bezalako
bilaketa-programa bat .......(norberaren herria) erabiltzen duzunean,
emaitzak.....eta .....dira. Zalantzarik gabe, nahi dugun informazioa
aurkitzeko amarrua, bilaketa ahalik zehatzen bilakatzea da. Jazarpena
arazoak berezitutako laguntza eta hezkuntzako erakunde-mota asko dago.
Haietako erakunderen bat ezagutzen baduzu edo haietako baten aditzera
izan baduzu, askoz errazago gertatuko zaizu bere web gunea bisitatzea.
Web guneetan estekak aurkituko dituzu, kontsultatu ahal izango dituzunak. |
|
|
Interneten erabilera okerra
Internet jazartzeko ere erabili ohi da. Ondoren, Herbehereetan gertatutako
gertakari ezagun batez arituko gara. 10 eta 11 urte bitarteko lau
neskak, lehen mailako hezkuntzako azken mailako ikaslek, haien ikaskide
bat Interneten salgai zegoela iragarri zuten. Haren izena eta datu
guztiak, etxeko telefonoa barne, eman zituzten. Familia izutua zegoen,
batez ere gizonezkoen telefono-deiekin, haiek nahi zutena etxeko emakumea
erostea baitzen. Gertakaria komunikabide guztietan agertu zen. Gazteentzako
eguneroko albistegiko editoreek arazoari jaramonik ez egitea erabaki
zuten. Editoreek ez zuten beste haur batzuei ideiarik eman nahi. Aldez
aurretik ezer gutxi egin daiteke honelako ekimenak saihestearren.
Delitugileak susmoetan oinarriturik harrapatzeko aukerarik balego,
neurri egokiak har litezke. |
|
|
Posta elektronikoaren erabilera okerra
Jazarpena posta elektronikoaren bidez ere egin daiteke. Eskolan posta
elektronikoak bidaltzeko aukera dago, bidaltzailea nor den jakinarazi
gabe. Edo gezurrezko izen batekin bidal daiteke mezua. Posta elektronikoa
nondik bidali den jakin daiteke eta ondoren, une horretan zein gela
erabili zuen ordenagailua jakin daiteke. Mezuaren idazkerak eta testuan
egon daitezkeen akats ortografikoek edo gramatikalek delitugilea sala
lezakete. Gelari gertakariari buruz hitz egiten bazaio, delitugileak
zelata daitezke. Honelako egoera batean, litekeena da ezagutzera emandako
jazarleek biktima berriro ere jazartzea, jazarpenaren kontrako politika
eraginkorra ez bada ezartzen.
Are zailagoa izaten da doako posta elektronikoa erabiltzen denean,
esaterako, Hotmail. Erregistratzerakoan, erabiltzailearen izena eman
beharra dago, baina bistan denez, ematen den izena, asmatutakoa izan
daiteke.
Jazarpen-mota honetan harrigarria da lengoaiaren erabilera zuzeneko
jazarpenean baino askoz gogorragoa izaten dela. Hau gerta daiteke
egintza anonimatutik egiten delako.
Ez erantzun honelako posta elektronikorik. Irakurri ez dituzunaren
plantak egin. Ezabatu ireki gabe bidaltzaile beraren posta elektroniko
guztiak. Delitugileek erantzunik jasotzen ez dutenean, dibertimendua
bukatzen zaie. Bidaltzaile jakin baten posta elektronikoak blokea
daitezke, jaso ez ditzazun. Erabiltzaile guztiek ez dakite blokeatze
hau nola egiten den. Beharrezkoa balitz, beste posta elektronikoko
helbide bat aukera dezakezu, jende gutxiri jakinaraziko diozuna. |
|
|
Telefono mugikorren erabilera okerra
Telefono mugikorretako testu-mezuen bidez egindako jazarpena ere gertakari
berria da. Mezu gehienak ordenagailu edo bidaltzailearen zenbakia
agertzen ez duen telefono baten bidez idazten dira. Bidaltzailea ezezagun
bilaka daiteke. Telefono mugikor batzuek zenbaki batzuk blokea ditzakete.
Sistema hau bakarrik dabil mezua zenbakia agertzen duen telefono horietako
batetik bidaltzen bada, delitugilea salatuko duena. Beste pertsona
baten telefonoa erabiltzen bada, orduan, delitugilearen arrastoa baino,
telefonoarena izango da. Hona hemen anonimatuaren beste kasu bat.
Zenbakia blokea daiteke gainerako metodoak funtzionatzen ez dutenean,
eta, azken baliabide gisa, testu-mezuen funtzioa deskonekta daiteke.
Egoera jasanezin bilakatzen bada, zenbaki berri bat eska dezakezu,
isilpeko mantendu beharko duzuna. |
|
|
Informazio gehiago
Honako aholku hauek Interneteko segurtasunaz jabearazteko egitasmo
baten barruan ematen dira. Europar Batasunak egitasmo honen zati baterako
dirulaguntza ematen du. Gai honi edo edozein gairi buruzko aholkuak
jasotzeko, zure arazoak edo ikuspegiak partekatzeko, edo SUSI delako
egitasmoari buruz gehiago jakiteko, jo ezazu, jo ezazu ondoko web
gunera: |
| -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
-- -- --
--
--
--
|
|
